Artıq çəki- uşaqlıq xərçənginin yaranma ehtimalını iki dəfə artırır
Artıq çəkili qadınlarında uşaqlıq xərçənginin yaranma ehtimalı normal kilolu qadınlarla müqayisədə demək olar ki, 2 dəfə yüksəkdir. Bu əlaqə Cancer Research UK tərəfindən maliyyələşdirilən və 19.04.2022-də BMC Medicine jurnalında dərc edilən araşdırmanın nəticələrinə əsasən aşkar edilmişdir.
Uşaqlıq xərçəngi yüksək gəlirli ölkələrdə ən geniş yayılmış ginekoloji xərçəng növüdür. Yüksək bədən kütlə indeksi (BKİ) bu vəziyyət üçün müəyyən edilmiş dəyişdirilə bilən risk faktorudur və endometrial xərçəngin inkişaf riskinə hər hansı digər xərçəngdən daha çox təsir göstərir. Lakin bu əlaqənin dəqiq mexanizmi sirr olaraq qalır.
Bristol Universitetinin alimləri 13.000-də uşaqlıq xərçəngi olan Avstraliya, Belçika, Almaniya, Polşa, İsveç, Böyük Britaniya və ABŞ-dan olan 120.000 qadının genetik nümunələrini tədqiq etmişlər. Tədqiqatçılar 14 markeri əsas götürmüşlər: metabolik (LDL xolesterin, HDL xolesterin, ümumi xolesterin, trigliseridlər, qan qlükoza, aclıq insulini, insulinə bənzər böyümə faktoru 1, adiponektin və leptin), hormonal (ümumi və sərbəst testosteron, SHBG), iltihab (interleykin) -6 və C-reaktiv zülal). Bunlar BKİ və endometrial karsinoma arasında əlaqəni göstərə bilər.
Alimlər müəyyən ediblər ki, hər 5 əlavə BKİ vahidi üçün qadında uşaqlıq xərçənginin yaranma riski demək olar ki, iki dəfə (88%) artıb. Tədqiqata görə, piylənmə və uşaqlıq xərçənginin inkişafında əsas rolu yüksək səviyyəli aclıq insulini, testosteron, cinsi hormonu bağlayan qlobulin (SHBG) və ümumi xolesterin oynayır.
Bu gün aktiv həyat tərzi və sağlam çəki saxlamağa kömək edən pəhriz tövsiyələri endometrium xərçənginin ilkin qarşısının alınmasının təməl daşları olaraq qalır. Piylənmənin endometrium xərçəngi riskini necə artırdığını dəqiq başa düşməklə, elm adamları gələcəkdə molekulyar mexanizmlərə təsir göstərmək üçün dərmanlardan istifadə edə bilərlər. Məsələn, 2-ci tip diabetin müalicəsində istifadə edilən metformin kimi dərmanlar insulin səviyyəsini aşağı sala bilər və tədqiqatlar göstərir ki, bu dərman da xərçəng riskini azaldır, lakin araşdırmalar hələ davam edir.
Mənbə: BioMed Central