Valideynlərin siqaret çəkməsi uşaqlarda piylənmənin başlıca səbəbidir
Valideynləri nikotin asılılığından əziyyət çəkən uşaqlar daha çox kalorili qidalar qəbul edir və piylənməyə meyllidirlər. Avstraliyanın aparıcı elmi müəssisələrinin (Kral Texnologiya Universiteti, Monaş Universiteti) və Böyük Britaniyanın Lancaster Universitetinin tədqiqatçıları öz nəticələrini yanvar ayında BMC Public Health jurnalında dərc ediblər.
Siqaretçəkmə uşaqlıqda piylənmənin proqnozlaşdırıcısı hesab edilir, ABŞ-da aparılan bir araşdırmada valideyn siqaretinin uşaqlıqda piylənmə riskinin 40% artması ilə əlaqəli olduğu aşkar edilmişdir. Valideynlərin siqaret çəkməsi ilə uşaqlarda piylənmə arasında əlaqəni izah edən bir sıra nəzəriyyələr var.
Sosial-iqtisadi yanaşma nöqteyi-nəzərindən bu fenomen siqaretin baha olması ilə izah olunur ki, bu da sağlam və sağlam qidalara xərclərin azalmasına səbəb olur. Dad/davranış üstünlükləri nəzəriyyəsi siqaretin tərkibində olan nikotin və digər kimyəvi maddələrin təsiri ilə siqaret çəkənlərin dad həssaslığının zamanla dəyişməsi ideyasına əsaslanır ki, bu da tütün istifadəçilərinin qeyri-sağlam qida seçimlərinə səbəb ola bilər.
Avstraliya yüksək gəlirli ölkələr arasında uşaqlıqda piylənmənin ən yüksək göstəricilərindən birinə malikdir və son məlumatlara görə, hər dörd avstraliyalı uşaqdan biri artıq çəki və ya piylənmədən əziyyət çəkir. Bu araşdırmada tədqiqatçılar valideynlərin siqaret çəkməsinin uşaqlıqda piylənməyə təsirini araşdırmaq üçün 4-16 yaş arası 5000 avstraliyalı uşağın 10 il ərzində toplanmış məlumatlarını təhlil ediblər.
Araşdırma zamanı məlum olub ki, siqaret çəkən valideynləri ilə yaşayan uşaqlar orta hesabla daha çox porsiya zərərli qidalar (məsələn, çips, kartof qızartması, kolbasa, soda) və daha az porsiya sağlam qidalar (meyvə, tərəvəz, taxıl, su) yeyirlər. Qidalanma xüsusiyyətləri ailənin gəlirinin ölçüsündən, valideynlərin yaşından, ailənin ölçüsündən və uşaqların sayından asılı deyil.
Üstəlik, ananın siqaret çəkməsi uşaqlarda piylənmə riskinə ata siqaretindən daha çox təsir edir. Qadınlar adətən yemək almaq və hazırlamaqla bağlı məişət vəzifələrini yerinə yetirdikləri üçün siqaret çəkən anaların uşaqlarının qida rasionuna daha çox təsiri ola bilər.
Tədqiqatın nəticələri valideynlərə siqareti buraxmağa və ya tütün istehlakını azaltmağa kömək etmək üçün bir sıra müdaxilələrin hazırlanmasının zəruriliyini vurğulayır ki, bu da uşaqların sağlamlığına müsbət təsir göstərə bilər. İcma liderləri, tibb işçiləri, müəllimlər və valideynlərin uşaqlıqda piylənmənin dəyişdirilə bilən səbəblərini aradan qaldırmaq üçün əməkdaşlıq etməsi vacibdir.
Mənbə: BioMed Central